۱۳۹۰ بهمن ۲۹, شنبه

كیش و فلسفه زرتشت

آیا
نخستین یكتا‌شناسی كه در تاریخ از آن یاد شده فلسفه است یا دین؟

پاسخ به این پرسش آسان
است. چون با اندكی كنكاش در آئین زرتشت می ‌توان دریافت كه این اندیشمند، هیچ‌گاه
خود را با كارمایه جهان برین پیوند نداد. او هیچگاه به خود فرنام پیامبری نبسته و
هیچگاه وانمود نكرده است كه با پروردگاری كه پهنه كهكشان‌هایش بیش از20 میلیارد (20
هزار میلیون) سال نوری است نشست و برخاست داشته و یا به گونة ویژه‌ای با او پیوند
داشته است. برای اینكه تا اندازه‌ای به بزرگی كهكشان‌ها پی ببریم باید به این نكته
اشاره كنیم كه ذره نور در هر ثانیه 300 هزاركیلومتر، بیش از هفت بار دور کره زمین
را میپیماید. بنا براین مسافتی راکه ذره نوری دریک سال می ‌پیماید از پندار آدمی
بیرون است.
از سوی دیگر برای شمارش
عدد 20 میلیارد، دستگاهی مورد نیاز است كه بیش از
500 سال به گونه پی در پی به شمارش
بپردازد.
زرتشت هیچ ‌گاه به
پیروانش فرمان نمی‌دهد، بلكه او رهنمود می‌كند كه هر كس با خرد خود بسنجد تا از این
راه به كردار نیك دست یابد و همچنین به آفریدگاری پی ببرد كه جهان هستی را آفریده.
بنابر این می ‌توان گفت كه اگر پیامبردستیار پروردگار است، پس زرتشت نه پیامبر بود
و نه اینكه اندیشه و آئین او را می‌توان “دین” نامید، بلكه زرتشت آموزگار اندیشمندی بوده است كه به یاری خرد خویش به وجود آفرید گار پی برده و
از زبان پاك و راست گویش از نشست و برخاست و همچنین از پیام‌ آوردن از پروردگار
سخنی نگفته است.

گاتاها
سرود چهارم (31) بند 8
ای خداوند جان
و خرد،
هنگامیکه با
اندیشه خود تورا سرآغاز و سرانجام هستی شناختم.
با دیده خرد
تورا دریافتم.
براستی تویی
آفریدگار جهان هستی
وتویی سرچشمه
اندیشه نیک

زمان و جایگاه زیست زرتشت

در باره زمان و جایگاه
زیست زرتشت، به سبب از بین رفتن نوشتارهای وابسته به آن به ویژه پس از تازش اسكندر
مقدونی و تازیان و از بین بردن نسكخانه‌های (كتابخانه‌های) ایرانیان استوارنامة
بایسته‌ای در دسترس نداریم كه بر پایة آن به بازگویی از زمان و جایگاه زیست زرتشت
بپردازیم. بنابر این تنها می ‌توان گفت كه در گذشته گروهی از پژوهشگران بر این باور
بودند كه زرتشت در حدود شش ‌سد تا هزار سال پیش از زادروز مسیح می‌زیسته ولی اكنون
پژوهشگران دیگر زمان زندگی او را تا چهار هزار سال پیش از زاد روز مسیح گمان می
‌زنند.
زادگاه و جایگاه زندگی
زرتشت هم چندان آشكار نیست، ولی گروهی از تاریخ نویسان بر این گمانند كه او در یكی
از شهرهای خراسان مانند نیشابور و یا هرات و بلخ زندگی می ‌كرده است. از گات‌ها كه
تنها بازمانده از سرودهای زرتشت است چنین برآورد می‌شود كه او چون مورد پیگرد
روحانیان و سوداگران دینی همزمان خود قرار گرفت، بناچار از زادگاه خود گریخت و به
یكی از فرمانروایان آن زمان بنام گشتاسپ پناه برد و پس از چندی او توانست گشتاسب را
هم به یكتاپرستی راهنمایی كند.

چرا زرتشت در برابر
باورها و رسوم دین همزمان خود میترا شورش كرد و بدین وسیله فلسفه خود را به آگاهی
مردم رسانید؟

در سنگ ‌نبشته‌های
داریوش بزرگ كه اندیشه زرتشتی داشته، اشاره شده كه او “اهورامزدا” را آفریننده زمین
و آسمان شناخته و ستایش می‌كند.
"
اهورامزدا"
که آسمان
را آفرید، زمین را آفرید، انسان را آفرید، نعمت را برای انسانها آفرید.
به داریوش
شاه فرمانروایی سرزمینی را بخشید که بزرگ است،و دارای انسانها و اسبهای
نیکوست"

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر